Nhân sự kiện quan trọng này, Phóng viên Tạp chí điện tử Pháp lý đã có cuộc trao đổi với TS. Nguyễn Văn Quyền – Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam.

Phóng viên: Trong công cuộc đổi mới và xây dựng Tổ quốc, đặc biệt là trong công cuộc xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam XHCN, Hội Luật gia Việt Nam (HLGVN) ngày càng có vai trò quan trọng. Hội được Đảng và Nhà nước ghi nhận, đánh giá cao, đặc biệt là những đóng góp hiệu quả của Hội trong công tác tham gia xây dựng pháp luật; giám sát, phản biện xã hội, phản biện chính sách; tham gia quá trình cải cách tư pháp, cải cách hành chính; bảo vệ lẽ phải, công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân… Xin Chủ tịch cho biết những thành tựu quan trọng nổi bật của HLGVN trong phong trào thi đua yêu nước giai đoạn 2015-2020 ?

Chủ tịch HLGVN – TS. Nguyễn Văn Quyền: Hưởng ứng phong trào thi đua yêu nước, 5 năm qua, cán bộ, Hội viên trong toàn Hội đã hăng hái thi đua, nỗ lực hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, nhờ đó tất cả các lĩnh vực hoạt động của Hội đều đạt được những kết quả quan trọng, đóng góp thiết thực vào phong trào thi đua yêu nước nói chung và của HLGVN nói riêng, với những thành tựu nổi bật trong từng lĩnh vực cụ thể:

– Trong lĩnh vực tham gia xây dựng chính sách, pháp luật: Hội đã chủ trì soạn thảo thành công Luật Trưng cầu ý dân. Luật đã được Quốc hội khóa XIII thông qua tại kỳ họp thứ 10 với tỷ lệ đại biểu tán thành cao.

HLGVN vinh dự được Quốc hội giao trọng trách soạn thảo Luật Trưng cầu ý dân (trong ảnh: Chủ tịch HLGVN Nguyễn Văn Quyền trình bày về Luật Trưng cầu ý dân tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIII)

Ở cấp Trung ương, Hội đã tổ chức được hơn 100 cuộc hội thảo, tọa đàm góp ý kiến vào nhiều dự thảo Luật, Pháp lệnh, Nghị định, Chương trình, Đề án quan trọng. Nhiều ý kiến đóng góp của Hội đã được các cơ quan chủ trì soạn thảo và các cơ quan hữu quan đánh giá cao, được tiếp thu để hoàn thiện dự thảo. Đại diện Trung ương Hội đã tham gia vào Ban soạn thảo, Tổ biên tập của hơn 30 dự án Luật, Pháp lệnh, Nghị định và văn bản quy phạm pháp luật khác. Trong đó có các dự án luật quan trọng như: Bộ luật Dân sự (sửa đổi), Bộ luật Hình sự (sửa đổi), Luật Cạnh tranh, Luật Trợ giúp pháp lý (sửa đổi), Luật Hòa giải ở cơ sở, Luật Kiểm toán Nhà nước…

Các cấp hội ở địa phương đã tích cực tham gia các hoạt động theo các chương trình, kế hoạch của Trung ương Hội về tham gia xây dựng pháp luật, đã chủ động tổ chức góp ý kiến cho 90.000 lượt văn bản quy phạm pháp luật của cả Trung ương và địa phương, cũng như tham gia rà soát hơn 28.000 văn bản pháp luật hiện hành, phát hiện những bất cập để kiến nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung.

– Trong lĩnh vực tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý, tư vấn giải quyết khiếu nại và hòa giải ở cơ sở: HLGVN đã được Thủ tướng Chính phủ tin tưởng giao thực hiện Đề án “Xã hội hóa công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý” trong 2 giai đoạn liên tiếp: 2013 – 2016 và 2017 – 2021. Trên cơ sở Đề án này, nhiều tỉnh, thành phố đã bước đầu hình thành mô hình trung tâm pháp luật cộng đồng làm cơ sở cho việc nhân rộng trên toàn quốc trong thời gian tới.

Tổng số vụ việc tư vấn pháp luật của các cấp hội trong 5 năm qua là khoảng 440.000 vụ, số vụ trợ giúp pháp lý là 110.000 vụ. Trong bối cảnh HLGVN chưa được Nhà nước hỗ trợ kinh phí cho hoạt động này thì số lượng vụ việc này đã thể hiện sự cố gắng nỗ lực không nhỏ của các cấp Hội và Hội viên.

Công tác tư vấn giải quyết khiếu nại của các cấp hội tiếp tục được đẩy mạnh và đạt được những kết quả rõ nét với tổng số vụ việc khoảng 30.000 vụ. Các cấp Hội đã tham gia thực hiện hòa giải thành hơn 112.000 tranh chấp nhỏ.

Đặc biệt, Trung ương Hội đã tích cực tham gia và thực hiện có hiệu quả Chương trình phối hợp giám sát và nâng cao hiệu quả việc giải quyết khiếu nại, tố cáo ở cơ sở giữa Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Thanh tra Chính phủ, Bộ Tư pháp, Hội Luật gia Việt Nam và Liên đoàn Luật sư Việt Nam.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long (trái) và Chủ tịch HLGVN Nguyễn Văn Quyền tại buổi Lễ ký kết chương trình phối hợp thực hiện công tác năm 2018

– Trong lĩnh vực phổ biến, giáo dục pháp luật: Các cấp hội đã triển khai và hoàn thành tốt các nhiệm vụ về phổ biến, giáo dục pháp luật trong khuôn khổ Đề án “Xã hội hóa công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý” do Thủ tướng Chính phủ giao.

Với vị trí, vai trò và trách nhiệm là thành viên Mặt trận Tổ quốc, Trung ương Hội và các cấp Hội ở địa phương đã xây dựng và thực hiện tốt kế hoạch tuyên truyền, phổ biến pháp luật về bầu cử tại cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu Hội đồng Nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016 – 2021, góp phần vào sự thành công của cuộc bầu cử.

Hội đã tăng cường phối hợp với các cơ quan, tổ chức trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua việc xây dựng và ký kết các chương trình phối hợp công tác với Bộ Tư pháp, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Liên Đoàn Luật sư Việt Nam, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam, Tổng cục Hải quan.

Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật của Hội (được thành lập năm 2014) đã thực hiện tốt chức năng tham mưu cho lãnh đạo Hội đề ra định hướng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của Hội làm cơ sở cho các đơn vị thuộc Trung ương Hội và các cấp hội địa phương xây dựng kế hoạch và triển khai các hoạt động tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật phù hợp với yêu cầu và điều kiện cụ thể của địa phương, đơn vị mình. Trong 5 năm qua, các cấp Hội từ Trung ương đến địa phương đã tổ chức được 530.000 buổi tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật cho gần 20 triệu lượt người dân, phát hành khoảng 5 triệu các loại bản tin pháp luật, tờ rơi, tờ gấp..v.v…

– Trong lĩnh vực tham gia công tác cải cách tư pháp, cải cách hành chính, giám sát, phản biện xã hội, giám sát việc thi hành pháp luật: Trung ương Hội đã tổ chức góp ý kiến vào nhiều văn bản quan trọng của Ban Chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương; Đề cương báo cáo tổng kết 8 năm thực hiện Nghị quyết số 49-NQ/TW của Bộ Chính trị về Chiến lược Cải cách tư pháp đến năm 2020; Báo cáo của Bộ Chính trị về phân công đào tạo nghề cho cán bộ có chức danh tư pháp và công tác đào tạo, tuyển dụng cán bộ pháp luật của Tòa án Nhân dân và Viện kiểm sát Nhân dân;…

Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Thanh tra Chính phủ, Bộ Tư pháp, Liên đoàn Luật sư Việt Nam và Hội Luật gia Việt Nam kí kết chương trình phối hợp về tiếp công dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo; giám sát, nâng cao hiệu quả giải quyết khiếu nại tố cáo ở cơ sở giai đoạn tiếp theo (tháng 10/2018)

Thường trực Trung ương Hội đã phân công đồng chí Chủ tịch Hội tham gia Hội đồng tuyển chọn, giám sát Thẩm phán quốc gia; Hội đồng tuyển chọn Kiểm sát viên Viện kiểm sát Nhân dân tối cao và Hội đồng tư vấn án lệ quốc gia. Trong 5 năm qua, Hội đã có ý kiến đề nghị bổ nhiệm, bổ nhiệm lại hàng nghìn Thẩm phán, kiểm sát viên các cấp.

Một điểm nổi bật trong công tác tham gia cải cách tư pháp của Hội trong 5 năm qua là Hội đã có sáng kiến về việc xây dựng Bộ Chỉ số đánh giá của người dân đối với hoạt động tư pháp. Ban Chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương đã đánh giá cao sáng kiến này và giao cho HLGVN thực hiện Đề án xây dựng Bộ Chỉ số này. Hiện nay, Hội đã hoàn thành báo cáo về việc xây dựng Bộ Chỉ số và đã trình Ban Chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương để cho ý kiến.

Ở địa phương, các cấp Hội đã tham gia vào khoảng 6.400 đoàn giám sát thi hành pháp luật theo yêu cầu của Hội đồng Nhân dân tỉnh và Mặt trận Tổ quốc tỉnh, trong đó có các đoàn giám sát việc thực hiện pháp luật về tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân trong khuôn khổ Chương trình phối hợp giữa Hội và Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Thanh tra Chính phủ, Bộ Tư pháp và Liên đoàn Luật sư Việt Nam.

Lãnh đạo HLGVN và Bộ Tài nguyên & Môi trường ký Chương trình phối hợp công tác xây dựng, phổ biến, giáo dục pháp luật trong lĩnh vực tài nguyên và môi trường giai đoạn 2018 – 2023.

– Trong lĩnh vực đối ngoại và hợp tác quốc tế: Trong 5 năm qua, HLGVN đã đạt được những kết quả nổi bật trên mặt trận đấu tranh bảo vệ lợi ích quốc gia dân tộc, đặc biệt là bảo vệ chủ quyền biển đảo của Việt Nam. Với tư cách là thành viên của Hội Luật gia dân chủ quốc tế (IADL) và Hội Luật gia Châu Á – Thái Bình Dương (COLAP), Hội đã vận động và kịp thời cung cấp các thông tin khách quan, trung thực về diễn biến trên Biển Đông để các tổ chức này có cơ sở ra tuyên bố phản đối các hành vi vi phạm luật pháp quốc tế của Trung Quốc trên Biển Đông. Liên tục trong những năm gần đây, IADL và COLAP đã ra tổng cộng 8 tuyên bố về vấn đề này và một lần gửi thư phản đối tới Chính phủ Trung Quốc.

Hội cũng đã phối hợp IADL và COLAP tổ chức nhiều hội thảo về “Tình hình Biển Đông và các giải pháp hòa bình cho vấn đề Biển Đông”, thu hút nhiều Luật gia quốc tế và khu vực có tiếng nói ủng hộ cho quan điểm và đường lối của Việt Nam trên Biển Đông.

HLGVN kí kết hợp tác với HLG Liên Bang Nga dưới sự chứng kiến của Thủ tướng hai nước

Ngoài các hoạt động trên trường quốc tế, Hội cũng phối hợp với Trường Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh và Học viện Ngoại giao tổ chức nhiều cuộc hội thảo quốc tế tại Việt Nam về chủ đề Biển Đông (05 cuộc theo cơ chế hàng năm với Học viện Ngoại giao và 02 cuộc với Đại học Luật TP.Hồ Chí Minh). Các cuộc hội thảo này đã thu hút hàng trăm đại biểu trong và ngoài nước tham dự và là diễn đàn khoa học có ý nghĩa thiết thực để các chuyên gia, học giả Việt Nam thể hiện quan điểm đúng đắn của ta về chủ quyền của Việt Nam trên Biển Đông, đồng thời góp phần giúp cộng đồng quốc tế nhận thức rõ những tác động và ảnh hưởng tiêu cực do hành vi vi phạm luật pháp quốc tế của Trung Quốc gây ra đối với hòa bình, an ninh trong khu vực.

Cùng với việc tham gia các tổ chức Luật gia quốc tế như IADL, COLAP, Hội tiếp tục thiết lập và duy trì các quan hệ hợp tác song phương với các tổ chức Luật gia của một số nước trong khu vực và trên thế giới. Trong khuôn khổ các thỏa thuận hợp tác song phương này, Hội đã tổ chức nhiều đợt giao lưu, trao đổi kinh nghiệm giữa giới Luật gia Việt Nam và Luật gia một số nước, đồng thời đã ký kết thêm 04 thỏa thuận hợp tác song phương mới với Đoàn Luật sư bang Ca-li-pho-ni-a, Hoa Kỳ, Viện Lập pháp và Pháp luật so sánh Liên bang Nga, Hội Luật gia Ấn Độ và Đoàn Luật sư Lào. Các thỏa thuận hợp tác song phương đã tạo điều kiện cho các Hội viên của Hội có điều kiện giao lưu, học hỏi kinh nghiệm hoạt động, cũng như trao đổi về các vấn đề pháp luật mà hai bên cùng quan tâm, đồng thời tạo điều kiện để Hội vận động giới Luật gia tiến bộ trên thế giới ủng hộ Việt Nam trong quá trình đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo. Đặc biệt, Hội đã vận động được một số Luật gia định cư ở Liên Bang Nga tham gia các hoạt động đấu tranh bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc cùng với Hội.

Với kết quả đạt được, 4 năm liền (2016-2019), HLGVN được Ban Đối ngoại Trung ương tặng Cờ thi đua là đơn vị dẫn đầu trong công tác đối ngoại Nhân dân trên mặt trận đấu tranh, vận động bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; đồng chí Chủ tịch và Phó Chủ tịch Hội được tặng Bằng khen cá nhân trong công tác đối ngoại và kỷ niệm chương vì sự nghiệp đối ngoại Nhân dân.

– Trong lĩnh vực tổ chức Hội và cán bộ, Hội viên: Công tác củng cố và kiện toàn tổ chức Hội đã thu được những kết quả tốt.

Mặc dù còn có nhiều khó khăn, nhưng được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Đảng đoàn, Ban Chấp hành, Ban Thường vụ, Ban Thường trực Trung ương Hội và sự nỗ lực phấn đấu của các cấp Hội và Hội viên, hệ thống tổ chức của HLGVN tiếp tục được củng cố và phát triển. Đến nay, hệ thống tổ chức Hội đã có ở 63 HLG các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, 52 Chi hội Luật gia trực thuộc Trung ương Hội, 483 HLG cấp huyện, 671 Chi hội Luật gia trực thuộc HLG các tỉnh, thành và hơn 2500 Chi hội Luật gia xã, phường, thị trấn.

Công tác phát triển Hội viên tiếp tục được thực hiện tốt, chú trọng về số lượng và chất lượng Hội viên. Trong 5 năm qua, Hội đã kết nạp được thêm gần 20.000 Hội viên, trong đó có nhiều Luật gia có năng lực, kinh nghiệm đã và đang làm công tác pháp luật trong các cơ quan Nhà nước, các tổ chức chính trị – xã hội, những người hành nghề luật sư, tư vấn pháp luật tham gia tổ chức Hội. Tính đến hết tháng 8/2020, số Hội viên đã được cấp, đổi thẻ là 66.315.

– Trong công tác thông tin, tuyên truyền, báo chí, xuất bản và nghiên cứu khoa học: Trang thông tin điện tử của Trung ương Hội đã kịp thời thông tin về các sự kiện quan trọng của Trung ương Hội cũng như các cấp hội địa phương như: các cuộc hội thảo, hội nghị, tọa đàm góp ý kiến vào các dự án luật, các hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật, tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý, các cuộc gặp song phương giữa HLGVN và các tổ chức quốc tế….; đồng thời đăng tải kịp thời các Nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các văn bản quan trọng của Hội.

Các cơ quan ngôn luận của Trung ương Hội (Tạp chí Đời sống và Pháp luật, Tạp chí Pháp lý, Tạp chí song ngữ Pháp luật và Phát triển) tiếp tục được kiện toàn về tổ chức, đổi mới về nội dung và hình thức, nâng cao chất lượng thông tin, xây dựng thêm các chuyên mục mới, phát hành thêm những ấn phẩm mới, bám sát các hoạt động của Hội để nâng cao chất lượng tuyên truyền. Nhà xuất bản Hồng Đức xuất bản phát hành các ấn phẩm có giá trị cho xã hội và phục vụ cho công tác tuyên truyền của Hội.

Hoạt động nghiên cứu khoa học đã được chú trọng và gắn với hoạt động thực tiễn. Các Ban chuyên môn và một số Chi hội trực thuộc Trung ương Hội cũng đã triển khai thực hiện thành công một số đề tài, dự án và đã tổ chức được nhiều cuộc hội thảo, tọa đàm khoa học. Đặc biệt, trong năm 2017, Đề tài khoa học cấp Nhà nước “Quyền tư pháp trong Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam”, do đồng chí Chủ tịch Hội Nguyễn Văn Quyền làm chủ nhiệm đã đạt kết quả xuất sắc. Các Viện nghiên cứu thuộc Hội như: Viện Khoa học Pháp lý và Kinh doanh quốc tế, Viện Pháp luật và Kinh tế ASEAN tiếp tục triển khai các hoạt động nghiên cứu phục vụ các hoạt động của Hội, các đề tài nghiên cứu cấp bộ…

Phóng viên: Đại hội Thi đua yêu nước HLGVN lần thứ III là được tổ chức vào thời điểm cả nước chào mừng Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội lần thứ XIII của Đảng. Đây là sự kiện có ý nghĩa đặc biệt đối với giới Luật gia cả nước nhằm biểu dương tôn vinh các tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến tiêu biểu trong các phong trào thi đua yêu nước của các cấp HLG, đồng thời tạo hiệu ứng lan tỏa rộng rãi trong cộng đồng và xã hội.

Xin Chủ tịch cho biết những kết quả đạt được trong công tác phát hiện, nhân rộng điển hình tiến tiến và công tác khen thưởng tại Đại hội Thi đua yêu nước HLGVN lần thứ III ?

Chủ tịch HLGVN – TS. Nguyễn Văn Quyền: Tiếp nối những kết quả đạt được từ Đại hội điển hình tiên tiến HLGVN lần thứ II, công tác phát hiện, bình xét, tôn vinh các gương điển hình tiên tiến tiếp tục được chú trọng và nhân rộng.

Với những thành tích đạt được, các tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến trong toàn Hội sau khi được bình chọn, tuyên dương đã tiếp tục phát huy vai trò trong các lĩnh vực công tác của Hội, nỗ lực đạt thành tích khen thưởng cao hơn, đóng góp thiết thực vào việc nâng cao uy tín và làm đẹp thêm truyền thống của Hội.

Trong 5 năm qua, các cấp Hội đã duy trì bình xét các danh hiệu thi đua, tặng thưởng nhiều Cờ thi đua, Bằng khen, Giấy khen cũng như đề nghị cơ quan, tổ chức khác khen thưởng để ghi nhận, khích lệ phong trào thi đua yêu nước trong Hội. Cụ thể: Trung ương Hội đã tặng danh hiệu “Cờ thi đua Hội Luật gia Việt Nam” cho 70 tập thể; tặng Bằng khen của Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam cho 1.548 tập thể và 2.893 cá nhân; tặng Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp phát triển Hội Luật gia Việt Nam” cho 2.547 cá nhân. Đáng chú ý trong đó có 01 Luật gia của Liên bang Nga do có những đóng góp to lớn trong công cuộc bảo vệ chủ quyền biển đảo của Việt Nam.

So với giai đoạn 2010 – 2015, số lượng các hình thức khen thưởng ở giai đoạn 2015 – 2020 đều tăng. Cờ thi đua Hội Luật gia Việt Nam tăng 9,3%; Bằng khen cho tập thể tăng 63%; Bằng khen cho cá nhân tăng 97%; đặc biệt Kỷ niệm chương tăng 239%.

Ngoài các hình thức khen thưởng trên, năm 2016, lần đầu tiên HLGVN giao cho Báo Đời sống và Pháp luật tổ chức trao giải thưởng “Luật gia vì cộng đồng” cho 15 Luật gia đã có thành tích xuất sắc trong công tác xây dựng, phát triển Hội và hoạt động vì cộng đồng. Giải thưởng đã tạo không khí phấn khởi, tự hào trong giới Luật gia, góp phần thúc đẩy phong trào thi đua trong Hội ngày càng thiết thực, hiệu quả.

Góp sức vào việc tuyên truyền nhân rộng điển hình tiên tiến có một phần đóng góp rất quan trọng của các đơn vị báo chí, xuất bản của Hội (Tạp chí Đời sống và Pháp luật, Tạp chí Pháp lý, Tạp chí Pháp luật và Phát triển, Nhà xuất bản Hồng Đức) và nhiều báo, ấn phẩm của các cấp hội đã dành riêng chuyên trang, chuyên mục để tuyên truyền, nêu gương các điển hình tiên tiến cho toàn thể bộ cán bộ, Hội viên noi theo.

Công tác khen thưởng của HLG các tỉnh, thành phố trong giai đoạn 5 năm vừa qua cũng đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ. Cụ thể: HLG 45 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã tặng Giấy khen cho 7.133 tập thể và cá nhân. So với giai đoạn 2010 – 2015, số lượng Giấy khen của HLG cấp tỉnh tăng 46% (dù số liệu tổng hợp chưa đầy đủ).

Phó Chủ tịch kiêm Trưởng ban Đối ngoại và hợp tác quốc tế HLGVN Lê Thị Kim Thanh (ngoài cùng bên phải), nhận Cờ thi đua của Ban Đối ngoại Trung ương năm 2019

Ngoài các hình thức khen thưởng trong hệ thống hội, các cấp hội và Hội viên còn nhận được nhiều hình thức khen thưởng do Nhà nước, Thủ tướng Chính phủ, các bộ ban ngành ở Trung ương, Mặt trận Tổ quốc, Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật, UBND tỉnh, thành phố tặng. Cụ thể: 2 tỉnh Hội (Lâm Đồng, Quảng Ninh) và 1 cá nhân được tặng Huân chương Lao động hạng Nhất; Trung ương Hội được tặng Huân chương Lao động hạng Nhì; tỉnh Hội Hà Tĩnh được tặng Huân chương Lao động hạng Ba; 3 tỉnh, thành Hội (Lào Cai, TP. Hồ Chí Minh, Quảng Ninh) được tặng Cờ thi đua của Chính phủ; 3 tỉnh, thành Hội, 3 đơn vị trực thuộc Trung ương Hội và 7 cá nhân được tặng Bằng khen của Thủ tướng; Trung ương Hội 4 lần liên tiếp được tặng Cờ thi đua của Ban Đối ngoại Trung ương và 3 cá nhân của Trung ương Hội được tặng Bằng khen của Ban Đối ngoại Trung ương; Một số tổ chức Hội, cá nhân được tặng Bằng khen của Bộ Công an, Bộ Tư pháp…

So với giai đoạn 2010 – 2015, số lượng các hình thức khen thưởng do Nhà nước, Thủ tướng Chính phủ, các bộ ban ngành ở Trung ương, UBND, Mặt trận Tổ quốc, Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật… tặng thưởng các cá nhân, tổ chức của Hội tăng mạnh.

Ngoài ra, Hội cũng đã đề nghị Chủ tịch nước tặng Huân chương Hữu nghị cho bà Jeanner Mirer, Chủ tịch Hội Luật gia Dân chủ quốc tế đã có đóng góp tích cực vào công cuộc xây dựng, bảo vệ chủ quyền của Việt Nam và phát triển mối quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa giới Luật gia quốc tế và giới Luật gia Việt Nam. Lễ trao tặng được tổ chức tại Đại hội Đại biểu toàn quốc HLGVN lần thứ XIII.

Thực hiện Kế hoạch tổ chức Đại hội Thi đua yêu nước lần thứ III, trên cơ sở đề nghị của các đơn vị, Hội đồng Thi đua, khen thưởng đã tiến hành họp bình xét điển hình tiên tiến và đề nghị Chủ tịch HLGVN tặng Bằng khen cho 69 tập thể và 98 cá nhân có thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua yêu nước, góp phần xây dựng và phát triển HLGVN giai đoạn 2015 – 2020. So với giai đoạn 2010 – 2015, số lượng tập thể được xét đề nghị khen thưởng tăng 21%, số lượng cá nhân tăng 53%.

Những kết quả trên đây là cơ sở chứng minh cho sự phát triển không ngừng và hết sức ý nghĩa về tổ chức và các lĩnh vực hoạt động của Hội, đồng thời cũng thể hiện sự ghi nhận của Đảng, Nhà nước đối với những đóng góp của HLG các cấp trong công cuộc phát triển đất nước, bảo vệ Tổ quốc.

Phóng viên: Để duy trì, nhân rộng các phong trào thi đua tới các cấp Hội và để đạt được những kết quả vô cùng quan trọng và ấn tượng trong giai đoạn 2015 – 2020 vừa qua, Chủ tịch có thể cho biết những đánh giá, nhận xét và bài học rút ra?

Chủ tịch HLGVN – TS. Nguyễn Văn Quyền: Nhìn chung, trong 5 năm qua, Hội đã tích cực triển khai thực hiện các phong trào thi đua yêu nước gắn với việc thực hiện Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc HLGVN lần thứ XII và XIII và các phong trào thi đua do Đảng, Nhà nước, các cơ quan, tổ chức, đơn vị và địa phương phát động bằng nhiều hình thức thiết thực.

Đảng đoàn, Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và Ban Thường trực Trung ương Hội luôn lãnh đạo, chỉ đạo sát sao, các Cụm trưởng Cụm thi đua, Hội đồng thi đua khen thưởng các cấp nêu cao tinh thần trách nhiệm.

Có thể nói, phong trào thi đua 5 năm vừa qua có bước tiến bộ rõ nét. Các cấp Hội đã chủ động phát động phong trào thi đua tạo động lực thi đua, đoàn kết phấn đấu nâng cao hiệu quả công tác của các tổ chức và cá nhân trong Hội, góp phần hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị của Hội. Nội dung phát động thi đua gắn liền với hoạt động thực tiễn của Cụm thi đua và của từng tổ chức trong Hội. Có những Cụm đã xây dựng được quy chế hoạt động, bảng chấm điểm thi đua và phối hợp hoạt động giữa các thành viên trong cụm, tổ chức giao lưu, học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm trong việc triển khai các hoạt động của Hội.

Công tác khen thưởng đã được thực hiện nghiêm túc, kịp thời phát hiện và khen thưởng các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích xuất sắc trong hoạt động Hội. Công tác tuyên truyền, biểu dương, nhân rộng các điển hình tiên tiến đã có những chuyển biến tích cực, có sự phối hợp với các cơ quan truyền thông trong việc giới thiệu, tuyên truyền các điển hình tiên tiến. Nhiều tấm gương người tốt, việc tốt, điển hình tiên tiến trong các phong trào thi đua được lan tỏa trong cộng đồng. Tỷ lệ các tổ chức, cá nhân trong hệ thống hội được nhận các hình thức khen thưởng tăng đáng kể so với giai đoạn 2010 – 2015.

Đội ngũ cán bộ Hội và Hội viên ngày càng thể hiện sự nhiệt tình đối với công tác Hội, tinh thần yêu nước, sáng tạo, phát huy truyền thống đoàn kết trong toàn Hội. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, nhận thức về ý nghĩa của công tác thi đua, khen thưởng ở một số cán bộ Hội và Hội viên chưa đầy đủ, dẫn đến phong trào thi đua ở một số nơi chưa thực sự trở thành động lực thúc đẩy các hoạt động Hội.

Phong trào thi đua diễn ra chưa đồng đều ở các cấp Hội, giữa các Cụm thi đua. Một số Chi hội Luật gia chưa tổ chức phong trào thi đua, chưa phát động sâu rộng đến Hội viên. Ở một số tổ chức Hội, nội dung thi đua nhiều khi còn chung chung, nặng về hình thức, chưa sát với tình hình thực tiễn, chưa kịp thời.

Trung ương Hội chưa có bản tiêu chí đánh giá chung để các Cụm thi đua làm cơ sở để bình xét; việc bình xét danh hiệu thi đua ở một vài nơi còn nặng về cảm tính, theo cơ chế bình quân. Việc thống kê kết quả thi đua, khen thưởng không đầy đủ, thông tin không rõ ràng. Một số tỉnh, thành Hội còn chưa tuân thủ chế độ gửi báo cáo nên công tác tổng kết thi đua của Trung ương Hội đôi khi còn gặp khó khăn. Quỹ khen thưởng của các cấp Hội vẫn còn hạn chế nên chưa thực hiện được việc chi khen thưởng vật chất tương xứng. Đó là những hạn chế dẫn đến công tác thi đua khen thưởng ở một số nơi chưa thật sự tạo được động lực cho cán bộ Hội và Hội viên.

Qua 5 năm thực hiện phong trào thi đua yêu nước và công tác khen thưởng, có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm như sau:

Một là: Cần nâng cao nhận thức trong toàn Hội về vai trò của công tác thi đua, khen thưởng, làm cho mọi cán bộ, Hội viên của Hội nhận thức sâu sắc thi đua là động lực để nâng cao chất lượng hoạt động Hội, đáp ứng yêu cầu của Đảng, Chính phủ, chính quyền địa phương và nhu cầu của người dân.

Hai là: Mỗi đợt thi đua đều phải xác định rõ mục tiêu cụ thể, xây dựng nội dung, kế hoạch và các giải pháp tổ chức thực hiện khả thi, tránh hình thức. Nội dung thi đua phải bám sát nhiệm vụ chính trị trong từng thời kỳ và cụ thể hóa thành các tiêu chí, từ đó mới có thể đánh giá phong trào thi đua một cách khách quan, chính xác, bảo đảm bình đẳng, công bằng trong phong trào thi đua.

Ba là: Cần coi trọng công tác tuyên truyền, gắn với biểu dương gương người tốt, việc tốt; coi trọng việc phát hiện, xây dựng các điển hình tiên tiến, phát hiện những nhân tố, mô hình mới hiệu quả để nhân rộng.

Bốn là: Thường xuyên tổ chức kiểm tra, giám sát, đánh giá, sơ kết, tổng kết phong trào thi đua để rút kinh nghiệm; thực hiện tốt việc công khai, dân chủ, công bằng, khách quan, kịp thời trong bình xét thi đua, khen thưởng.

Phóng viên: Để tiếp nối những thành công từ phong trào thi đua yêu nước hàng năm do HLGVN phát động, tại Đại hội Thi đua yêu nước lần thứ III, HLGVN sẽ phát động phong trào thi đua tới các cấp Hội toàn quốc trọng tâm vào những nhiệm vụ nào, thưa Chủ tịch?

Chủ tịch HLGVN – TS. Nguyễn Văn Quyền: Thực hiện “Lời kêu gọi thi đua ái quốc” của Chủ tịch Hồ Chí Minh, quán triệt sâu sắc Chỉ thị số 34-CT/TW ngày 07/04/2014 của Bộ Chính trị về “tiếp tục đổi mới công tác thi đua, khen thưởng”, hòa chung không khí thi đua của cả nước, thiết thực lập thành tích chào mừng Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, cuộc bầu cử Đại biểu Quốc hội và Đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 – 2026, góp phần cùng cả nước vượt qua những khó khăn, thách thức để đạt các mục tiêu trong xây dựng đất nước và bảo vệ Tổ quốc, với tinh thần quyết tâm hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ Đại hội Đại biểu toàn quốc HLGVN lần thứ XIII đã đề ra, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII.

Để phong trào thi đua yêu nước lan tỏa sâu rộng đến các cấp hội và cộng đồng, trong 5 năm tới, công tác thi đua, khen thưởng của Hội tập trung vào các nhiệm vụ:

Một là: Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về kết quả Đại hội Thi đua yêu nước lần thứ III của Hội; tuyên truyền, biểu dương những gương điển hình tiên tiến có thành tích xuất sắc trong công tác, tạo sự lan tỏa trong cơ quan, đơn vị, bộ, ngành, địa phương;

Hai là: Các cấp Hội thực hiện tốt trách nhiệm chỉ đạo tổ chức các phong trào thi đua để tổ chức hiệu quả các phong trào thi đua do Trung ương Hội và các cấp Hội địa phương phát động, làm cho phong trào thi đua trở thành phong trào hành động sâu rộng trong các cấp Hội từ Trung ương xuống cơ sở; bám sát nhiệm vụ chính trị, nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách để tổ chức phát động thi đua có chủ đề, tên gọi dễ nhớ, với các hình thức thi đua phong phú, hấp dẫn, nội dung thiết thực, có tiêu chí cụ thể phù hợp điều kiện thực tế;

Ba là: Tiếp tục duy trì và phát triển mạnh phong trào thi đua yêu nước trong các lĩnh vực hoạt động chuyên môn của Hội, cụ thể: tham gia có hiệu quả vào công tác xây dựng và hoàn thiện chính sách, pháp luật; thực hiện tốt công tác tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý, tư vấn giải quyết khiếu nại và hòa giải ở cơ sở; tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật; tham gia cải cách tư pháp, cải cách hành chính; thực hiện tốt công tác đối ngoại và hợp tác quốc tế; công tác tổ chức, cán bộ Hội và Hội viên,…

Bốn là: Gắn công tác thi đua, khen thưởng của Hội với việc đẩy mạnh “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”; kết hợp với các phong trào thi đua do Đảng, Nhà nước, bộ, ngành, đoàn thể Trung ương, cấp ủy, chính quyền, đoàn thể địa phương phát động;

Năm là: Thực hiện nghiêm túc việc đăng ký thi đua, đôn đốc, kiểm tra, sơ kết, tổng kết các phong trào thi đua, lựa chọn các tập thể, cá nhân có thành tích tiêu biểu để biểu dương, tôn vinh, khen thưởng kịp thời; Phấn đấu 100% các các tỉnh, thành Hội, các đơn vị, Chi hội trực thuộc Trung ương có đăng ký thi đua; 90% trở lên cán bộ Hội chuyên trách đạt danh hiệu lao động tiên tiến, 20% trở lên đạt danh hiệu chiến sĩ thi đua cơ sở, tổng số các danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng đạt được trong giai đoạn 2020 – 2025 tăng ít nhất là 20% so với giai đoạn 2015 – 2020.

Sáu là: Kiện toàn bộ phận làm công tác thi đua, khen thưởng để đủ năng lực tham mưu, đề xuất và thực hiện có hiệu quả công tác thi đua khen thưởng ở các cấp Hội, đơn vị; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong thống kê, báo cáo thi đua, khen thưởng; 100% các cấp Hội, Chi hội, đơn vị trực thuộc thực hiện gửi báo cáo, hồ sơ đề nghị xét khen thưởng qua thư điện tử, thống kê đầy đủ về kết quả công tác khen thưởng; quan tâm phát triển Quỹ thi đua, khen thưởng; chủ động huy động các nguồn lực cho quỹ thi đua, khen thưởng, báo cáo cấp ủy, chính quyền đề nghị hỗ trợ cho công tác khen thưởng.

Với sự quan tâm, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, của các cấp ủy, chính quyền địa phương, thay mặt Đảng đoàn và Ban Thường vụ Trung ương HLGVN, tôi kêu gọi các cấp Hội và toàn thể Hội viên quyết tâm đạt thành tích tốt nhất, xây dựng phong trào thi đua thật sự sôi nổi, hiệu quả, phát huy truyền thống tốt đẹp, những thành tựu đã đạt được để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ trọng tâm của HLGVN giai đoạn 2020 – 2025, lập thành tích thiết thực nhất chào mừng Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, góp phần vào sự nghiệp xây dựng đất nước và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới.