Luật gia: Mai Thị Hồng Hạnh

Chi hội Luật gia Thanh tra tỉnh

Những năm qua, kinh tế Hà Tĩnh có bước phát triển nhanh, đổi mới trong xu hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế, mở rộng đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, tập trung thực hiện các dự án trọng điểm…. dẫn tới đơn thư khiếu nại tố cáo, kiến nghị, phản ánh có liên quan phát sinh tăng, chủ yếu từ cấp cơ sở. Trước tình hình đó, với chức năng tham mưu giúp UBND tỉnh thực hiện chức năng quản lý nhà nước về công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng chống tham nhũng trên địa bàn, Thanh tra tỉnh đã tập trung làm tốt công tác tham mưu quản lý nhà nước về lĩnh vực này, chú trọng đổi mới giải pháp tăng cường công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo. Trong phạm vi bài viết này xin đề cập một số nội dung về công tác hướng về cơ sở trong giải quyết khiếu nại, tố cáo trên địa bàn toàn tỉnh.

                  Hoạt động đối thoại, giải quyết đơn thư khiếu nại, phản ánh của công dân tại xã Kỳ Thượng, huyện Kỳ Anh

Từ thực tiễn công tác giải quyết KNTC, để ổn định tình hình, giải quyết kịp thời các KNTC mới phát sinh, hạn chế đơn thư vượt cấp, Thanh tra tỉnh đã chủ động tham mưu UBND tỉnh ban hành Chỉ thị số 21/CT-UBND ngày 11/11/2013 về tăng cường công tác tiếp dân, giải quyết KNTC ở cấp cơ sở, sau này được sửa đổi bổ sung bằng Chỉ thị số 12/CT-UBND ngày 05/8/2019 của UBND tỉnh.

Để thực hiện chủ trương hướng về cơ sở, Chi hội Luật gia Thanh tra tỉnh đã phối hợp với các đơn vị thực hiện tốt các giải pháp:

- Tăng cường phổ biến giáo dục pháp luật nâng cao nhận thức của cán bộ, công chức trong công tác tiếp dân, giải quyết KNTC ở cơ sở. Hướng dẫn, chỉ đạo về chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã nhằm giúp họ thực hiện tốt công tác tham mưu giải quyết dứt điểm vụ việc ngay khi mới phát sinh tại cơ sở. Năm 2019, qua việc triển khai thi hành Luật Tố cáo năm 2018, Luật phòng chống tham nhũng năm 2018 trong toàn tỉnh, Thanh tra tỉnh phối hợp thực hiện trao đổi các chuyên đề về công tác thanh tra, giải quyết KNTC cho các đơn vị.

- Tham mưu UBND tỉnh thành lập các Tổ công tác rà soát đơn thư khiếu nại, tố cáo tại các đơn vị trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh, để nắm bắt tình hình các vụ việc khiếu nại, tố cáo tồn đọng, tư vấn và hướng dẫn các đơn vị về nghiệp vụ giải quyết khiếu nại, tố cáo, đặc biệt là các vụ việc khiếu nại, tranh chấp về lĩnh vực đất đai.

- Duy trì hoạt động Hội đồng tư vấn giải quyết khiếu nại, tố cáo cấp tỉnh; hoạt động của Hội đồng tư vấn đã tạo được sự đồng thuận, tranh thủ được các ý kiến đúng đắn, khả thi nhất của các cấp, các ngành trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, đặc biệt là các vụ việc khiếu nại, tố cáo có nội dung phức tạp, tồn đọng kéo dài.

Đối với các vụ việc khó khăn, phức tạp, các huyện ngành còn vướng mắc trong hướng xử lý, Thanh tra tỉnh cử cán bộ có trình độ chuyên môn nghiệp nghiên cứu sâu vụ việc, tham mưu văn bản góp ý hoặc trực tiếp tổ chức các buổi làm việc mang tính nghiệp vụ để tham gia ý kiến, thảo luận, đề xuất các ý kiến để các địa phương đơn vị thống nhất phương án giải quyết, tạo sự đồng thuận thống nhất cao giữa các cấp, các ngành.

- Chỉ đạo kiểm tra, rà soát và tổ chức đối thoại các vụ việc khiếu nại, tố cáo mới phát sinh thuộc lĩnh vực có tính chất nhạy cảm trên địa bàn tỉnh. Thông qua việc rà soát việc giải quyết của cấp dưới và đối thoại trực tiếp với dân đã hướng dẫn, chỉ đạo nghiệp vụ cho cấp huyện, ngành giải quyết khiếu nại, tố cáo đúng pháp luật, đồng thời thực hiện giải thích, hướng dẫn cho công dân hiểu và thực hiện đúng các chế độ, chính sách, pháp luật của Nhà nước, từ đó chấm dứt được nhiều vụ việc khiếu kiện ngay từ cơ sở.

- Tăng cường công tác thanh tra trách nhiệm trong việc thực hiện pháp luật khiếu nại, tố cáo của thủ trưởng các cấp, các ngành. Duy trì công tác quản lý địa bàn, nắm bắt và xử lý các thông tin liên quan đến công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, tham mưu chỉ đạo xử lý kịp thời các khiếu nại, tố cáo phát sinh, tiềm ẩn phức tạp.

Kết quả từ việc thực hiện chủ trương hướng về cơ sở

Nhờ thực hiện tốt chủ trương hướng về cơ sở, 5 năm qua, Chi hội Luật gia Thanh tra tỉnh đã phối hợp cùng các địa phương, đơn vị giải quyết các vụ việc ngay tại cơ sở, hạn chế tối đa đơn thư vượt cấp; số đoàn đông người kéo ra Trung ương để khiếu kiện giảm hơn so với nhiệm kỳ trước, không để xảy ra “điểm nóng” do khiếu nại, tố cáo. Trong kỳ các cấp hành chính đã tổ chức tiếp 29.921 lượt người (định kỳ 7.534 lượt người; thường xuyên 22.387 lượt người). Tiếp nhận và xử lý 17.117 đơn các loại; số vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền cơ quan hành chính đã giải quyết 1.624/1.824 vụ, đạt tỷ lệ 89,09%. Qua giải quyết khiếu nại, tố cáo, đã vận động, thuyết phục và hướng dẫn 17 trường hợp công dân rút đơn khiếu nại.

Chi hội tích cực, chủ động trong việc rà soát, xử lý các vụ việc không để tồn đọng gây bức xúc trong nhân dân. Thực hiện tốt Kế hoạch số 363/KH-TTCP 20/3/2019 của Thanh tra Chính phủ và Kế hoạch số 76/KH-TCT của UBND tỉnh 02/5/2019 của UBND tỉnh về việc kiểm tra, rà soát, giải quyết vụ việc KNTC đông người, phức tạp. Các vụ việc phức tạp, kéo dài trên địa bàn tỉnh đã được các sở, ngành, địa phương tập trung chỉ đạo giải quyết; UBND tỉnh đã tham vấn ý kiến của các cơ quan Trung ương để chỉ đạo giải quyết những vụ việc tồn đọng lâu dài như:  Việc giao đất, cấp đất hai bên quốc lộ 1A phía Nam cầu Bến Thủy giai đoạn 1992 - 1993 (UBND tỉnh ban hành Kết luận số 152/KL-UBND ngày 27/5/2019). Vụ việc kiến nghị của một số hộ dân về xử lý đối với các lô đất có sai phạm trong quá trình cấp đất tại xã Phú Phong, huyện Hương Khê (UBND tỉnh đã có Văn bản số 7423/UBND-NL2 ngày 06/11/2019 thống nhất các nội dung phương án xử lý); vụ việc liên quan đến kiến nghị của một số hộ dân xung quanh việc giao và cấp đất hồ Bình Sơn (UBND tỉnh đã ban hành Kết luận số 351/KL-UBND ngày 09/10/2019); vụ việc bà Trịnh Thị Liên và một số hộ dân ở thành phố Hà Tĩnh, tỉnh Hà Tĩnh: Văn phòng Chính phủ đã có văn bản số 337/TB-VPCP ngày 21/9/2019 về ý kiến kết luận, chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình; UBND tỉnh đã ban hành thông báo công khai một số sai phạm liên quan đến giải phóng mặt bằng dự án cải tạo nâng cấp QL 1A đoạn qua thành phố Hà Tĩnh...

Ban chấp hành Chi hội, các hội viên của Chi hội đã tư vấn, hướng dẫn trực tiếp, giúp các địa phương, đơn vị xử lý nhiều vụ việc khó khăn phức tạp; một số hội viên là thành viên của Tổ tư vấn giải quyết khiếu nại, tố cáo, Tổ công tác rà soát vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp tồn đọng, đã trực tiếp nghiên cứu hồ sơ, tư vấn giải quyết nhiều vụ việc khó khăn, phức tạp tồn đọng lâu dài. Đối với những vụ việc còn nhiều ý kiến trái chiều, các thành viên đã tham mưu xin ý kiến Hội đồng tư vấn giải quyết khiếu nại, tố cáo cấp tỉnh để tạo sự đồng thuận trong giải quyết vụ việc hoặc xin ý kiến của các Bộ, ngành Trung ương để có phương án, chủ trương xử lý dứt điểm.

Kết quả công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo tuy đã có nhiều chuyển biến tích cực nhưng vẫn còn những khó khăn, vướng mắc, tồn tại như:

Tình hình khiếu nại, tố cáo trên địa bàn tỉnh vẫn còn tiền ẩn, có lúc diễn ra phức tạp; vẫn còn tình trạng công dân tập trung khiếu kiện đông người, vượt cấp.

Cấp ủy, chính quyền một số địa phương cơ sở chưa kịp thời, kiên quyết trong việc chỉ đạo xử lý các vụ việc; cán bộ, công chức tham mưu công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo  còn có biểu hiện thiếu trách nhiệm, thiếu kỹ năng chuyên môn nghiệp vụ; một số cán bộ công chức còn có hành vi vi phạm trong khi thực hiện nhiệm vụ, công vụ, gây búc xúc, mất lòng tin của Nhân dân.

Để tiếp tục thực hiện tốt công tác hướng về cơ sở, giải quyết kịp thời, đúng quy định pháp luật các khiếu nại, tố cáo , hạn chế đơn thư phát sinh vượt cấp, kéo dài,, thời gian tới, cần phải quan tâm, làm tốt các nội dung:

- Tiếp tục thực hiện tốt các giải pháp trong thực hiện chủ trương hướng về cơ sở đã phát huy hiệu quả tích cực như đã trình bày ở trên, đặc biết là hướng công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo về địa phương, các vụ việc phát sinh cần phải giải quyết dứt điểm từ cơ cở; tăng cường công tác tư vấn hướng dẫn nghiệp vụ cho các đơn vị...

- Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy địa phương, đơn vị trong việc tập trung lãnh đạo, chỉ đạo giải quyết các khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh; chủ động đưa ra các giải pháp giải quyết dứt điểm các vụ việc phức tạp, kéo dài. Xem việc thực thi công vụ của cán bộ, công chức thuộc quyền quản lý là yếu tố then chốt và trách nhiệm, năng lực của cán bộ, công chức được giao nhiệm vụ giải quyết khiếu nại là yếu tố quyết định trong việc nâng cao hiệu quả công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo ở địa phương, đơn vị mình.

- Hạn chế phát sinh đơn thư mới. Các địa phương, đơn vị tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác quản lý trên các lĩnh vực, đặc biệt là lĩnh vực đất đai, chính sách người có công, tài nguyên, môi trường; chú trọng thực hiện nghiêm các quy định về thực thi công vụ của cán bộ, công chức; thường xuyên kiểm tra, thanh tra, phát hiện, chấn chỉnh những yếu kém, xử lý nghiêm, kịp thời, đúng pháp luật các trường hợp vi phạm.

- Các cơ quan nhà nước phải củng cố và chấn chỉnh công tác tiếp dân, thực hiện nghiêm túc chế độ tiếp dân, bố trí cán bộ có đủ năng lực, trình độ, kinh nghiệm, phẩm chất đảm nhiệm công tác tiếp dân. Những vụ việc phức tạp các đồng chí lãnh đạo phải đích thân tiếp dân, đối thoại với công dân và trực tiếp chỉ đạo giải quyết.

- Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng; sự giám sát của cơ quan dân cử và sự tham gia của cả hệ thống chính trị đối với công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo. Trong đó vai trò của Hội luật gia có ý nghĩa quan trọng trong việc đưa pháp luật vào đời sống, nâng cao nhận thức pháp luật cho Nhân dân.

 - Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra nhằm phát hiện, chấn chỉnh những yếu kém, xử lý nghiêm, kịp thời, đúng pháp luật các trường hợp vi phạm trong thi hành pháp luật về khiếu nại, tố cáo./.